Ezine Tereyağı: Tereyağı, hayvansal bir gıda maddesidir.

Tereyağının ham maddesini süt yağı oluşturur. Tereyağı bir çeşit hayvansal (inek veya koyun) yağdır. Yağın bileşiminde %82 oranında süt yağı, su, süt şekeri, mineraller, kolesterin, suda çözülmüş vitaminler, protein,asitler, aromalar ve proteinler bir araya gelmiştir. Tereyağının fiziksel özelliğini ise kısa bağlı doymuş yağlarla, yağ asitleri oluşturur. Gıda ve kozmetik sanayisinde vazgeçilmez ve yedeksiz bir ham maddedir.

Besin değeri yaklaşık 740 kcal/100 gram'dır. Yağın hafif sarı ve beyaz olmak üzere iki renkte olması ihtimal dahilindedir. Çünkü sütü yağ elde etmek için alınan hayvan, öncesinde yeşil renkte (yani canlı) besinler tükettiğinde yağ rengi sarıya daha yakın, kurumuş tahıl sapı veya samanı ile beslemiş hayvanlarda ise elde edilecek yağın rengi beyaza daha yakın olmaktadır. Oda sıcaklığında sıvı yapısı, soğuk buzdolabı (yak. 7 °C) soğukluğunda sert sıvılaşması vardır.

Modern tereyağları katkısız ve kaliteli yağı yüksek sütlerden yapılır. Buzdolabında saklanır. Türkiye'de yayık ayranından imal edilen tuzlanmış tereyağı, ağır kokulu, tuzlu ve ekşimsi tatlıdır. 

Sütten kremasının ayrılması ile elde edilen tereyağı, sütün yağ bazlı kremasının bir bölümünün, su ve süt ile seyreltilmesi ile meydana gelmektedir. Fakat bu süre oldukça hızlı ve düzgün bir şekilde karıştırılarak yapılmalı ve homojen bir karışım elde edilmelidir.

Tereyağı, taze ve fermente olmuş süt ya da kremanın çırpılması ile elde edilmektedir. Tereyağı elde edilirken, sütün yağlı kısmı kullanılır ve tereyağı katı bir formda oluşturulur. Tereyağı genellikle kızarmış ekmeklerin üzerine sürülerek kahvaltı öğünlerinde tüketilmektedir. Sebze yemeklerinin içine eklenen tereyağı, kızartmalarda ve hamur işleri gibi yiyeceklerde tat vermesi amacı ile kullanılmaktadır. Tereyağı, süt proteinleri ve su içermektedir. Genellikle yaygın olarak inek sütünden elde edilen tereyağı, koyun, keçi, bizon ve sığır gibi diğer memeli canlıların sütleri kullanılarak da elde edilmektedir. Tuz, tereyağının içine tatlandırıcı ve koruyucu olarak bazen eklenebilmektedir. Tereyağı, su içinde yağ emülsiyonu sonucu kremanın değişmesi ile pekişmektedir. Tereyağı normalde katı formdadır fakat oda sıcaklığı şartlarında eriyebilmekte ve yarı katı forma geçebilmektedir. Genellikle soluk sarı renkli olan tereyağının bazı türleri oldukça beyaz renkli ya da sarı renkli olabilmektedir.

Tereyağı, özellikle süt yağları ve proteinleri içermektedir ve az miktarda laktoz içermektedir. İyi bir A vitamini kaynağı olan tereyağı, yüksek miktarda doymuş yağ içermektedir. Tereyağı, D vitamini, E vitamini ve K vitamini gibi vitamin türlerini içermesinin yanında, manganez, krom, iyodin, çinko, bakır ve selenyum gibi özel mineralleri de içermektedir. İçermiş olduğu yağ oranı yüksek olan tereyağının yapısındaki yağların tümü zararlı değildir, aksine bazı türleri sağlığa faydalıdır.